کمرنگ بودن مشاهير تاريخي در کتاب‌هاي درسي تاثيري جز بي‌هويتي ندارد داريوش احمدی، پژوهشگر تاریخ و ادیان ایران باستان درباره علت کمرنگ‌بودن برخی مشاهیر تاریخی در کتاب‌های درسی می‌گوید: این امر به علت حاکم‌بودن نوعی نگاه و نگرش ایدئولوژیک در میان شماری از تدوین‌کنندگان کتاب‌های درسی است که تاثیری جز بی‌هویتی، بی‌ریشگی و از خودبیگانگی نخواهد داشت.
داریوش احمدی در گفت و گو با خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) در پاسخ به این سوال که چرا برخی مشاهیر تاریخی در متون درسی و رسمی ما معرفی نشده‌اند، گفت: به گمانم وجود نگاه و نگرش ایدئولوژیک در میان شماری از تدوین‌کنندگان کتاب‌های درسی خاستگاه این کاستی و مشکل باشد. برای نمونه، بی‌مهری به تاریخ و شهریاران هخامنشی در کتاب‌های درسی ما آشکار است و چنان با آنها رفتار شده که گویی این حکمرانانِ ایرانی، افرادی بیگانه، بی‌اهمیت و منفی بوده‌اند اما واقعیت این است که شهریاران هخامنشی در همین آب و خاک بالیده‌اند و برای سرفرازی و اقتدار و استقلال همین مرز و بوم کوشیده‌اند.
نویسنده کتاب «پایان جهان و ظهور موعود در ادیان ایران باستان» ادامه داد: آنان نیاکانِ نیکنام ما هستند و پاسداشت و گرامداشت نام و یاد آنان همانا تجلیل از پدران و مادران سختکوش و فداکار مردم کنونی ایران است که نام بزرگ ایران را در تاریخ جاودانه کرده و خردمندی، هوشیاری، تدبیرگری، مداراجویی و پارسایی ایرانیان را به رخ جهانیان کشیده‌اند.
شناختن و شناساندن شخصیت‌های تاریخی ایران نه تنها مردم را با ریشه‌ها، پیشینه‌ها و پشتوانه‌های تاریخی و فرهنگی خویش و جایگاهی که ملت بزرگ ایران در تاریخ جهان دارد آشنا می‌سازد بلکه بنیان تاریخی هویت ملی ایرانیان را تقویت و استوار می‌کند و به مردم، خودآگاهی، بصیرت، عزت نفس و خودباوری می‌بخشد
این پژوهشگر تاریخ و ادیان ایران باستان عنوان کرد: آن نوع نگاه نه چندان مثبت تدوین‌گران کتاب‌های درسی، کمابیش همه تاریخ ایران پیش از اسلام را در برمی‌گیرد، حال آن‌که اسلام تاریخ و هویت ایرانیان را از هم نگسیخته بلکه بدان عزت و پایستگی و نیرویی افزون بخشیده است. تاریخ و مفاخر تاریخی ایرانِ پیش از اسلام همان‌قدر به ایران و ایرانیان کنونی متعلق هستند که تاریخ و تاریخ‌سازان ایرانِ پس از اسلام. بنابراین حذف یا بی‌اهمیت جلوه دادن این برهه از سرگذشت و سرنوشت ایرانیان، تاثیر و برآیندی جز بی‌هویتی، بی‌ریشگی، از خودبیگانگی و اجنبی‌گرایی نخواهد داشت.
همچنین احمدی در پاسخ به این پرسش که «کدامیک از مشاهیر تاریخی در کتاب‌های درسی ما بیایند بهتر است؟» گفت: این‌که تاریخ ایران آکنده از شخصیت‌ها و مفاخر تاریخی برجسته و درخشان است، حدیثی است معروف و «داستانی است که بر هر سر بازاری هست» اما اگر بخواهیم دست به گزینش بزنیم و از میانِ بی‌شمار مفاخر تاریخی ایران، برترین آنها را برگزینیم و به دانش‌آموزان و دانشجویان‌مان معرفی کنیم، به گمانِ من باید کسانی را انتخاب کنیم که برجستگی و فخرآوری آنان مورد اجماع و همه‌جانبه باشد و نه مورد پسند و پذیرش ایدئولوژی‌ها یا گروه‌هایی خاص.
نویسنده کتاب «دنیای ناشناخته هخامنشیان» ادامه داد: شناختن و شناساندن شخصیت‌های تاریخی ایران نه تنها مردم را با ریشه‌ها، پیشینه‌ها و پشتوانه‌های تاریخی و فرهنگی خویش و جایگاهی که ملت بزرگ ایران در تاریخ جهان دارد آشنا می‌سازد بلکه بنیان تاریخی هویت ملی ایرانیان را تقویت و استوار می‌کند و به مردم، خودآگاهی، بصیرت، عزت نفس و خودباوری می‌بخشد.
در زمانه‌ای که بیگانگان، هویت و وحدت ملی ایرانیان را آماج هجمه خود قرار داده‌اند و به انکار تاریخ شکوهمند و مفاخر تاریخی ایران روی آورده‌اند، یادکرد و نکوداشت کسانی که برای برکشیدن و اعتلای نام ایران و استقرار و استواری هویت و ملیت ایرانی و حراست از وحدت ایرانیان به‌جان کوشیده‌اند، شایستگی و بایستگی بسیاری دارد
از آنجا که موضوع و رویکرد سوال صرفا شخصیت‌ها و مشاهیر تاریخی است، به نظرم چه بهتر است که به یادکرد و بزرگداشت شهریاران وحدت‌بخش ایران، به ویژه هخامنشیان و ساسانیان - که مفهوم ایران واحد را برای نخستین بار پدید آوردند - و صفویان - که ایرانِ به لحاظ سیاسی از هم‌گسیخته را در میان دو دولت شیعه‌ستیز ازبک و عثمانی به کشوری یکپارچه و متحد و نیرومند تبدیل کردند - ارجحیت و اهمیت بیشتری داد.
احمدی بیان کرد: در زمانه‌ای که بیگانگان، هویت و وحدت ملی ایرانیان را آماج هجمه خود قرار داده‌اند و به انکار تاریخ شکوهمند و مفاخر تاریخی ایران روی آورده‌اند، یادکرد و نکوداشت کسانی که برای برکشیدن و اعتلای نام ایران و استقرار و استواری هویت و ملیت ایرانی و حراست از وحدت ایرانیان به‌جان کوشیده‌اند، شایستگی و بایستگی بسیاری دارد و چه بهتر است که تدوین‌کنندگان کتب درسی با ذکر نام و یاد این شخصیت‌های تاریخی ایران، به نوجوانان و جوانان ما درس آزادگی و وطن‌خواهی و وحدت‌طلبی بدهند و الگوها، اسوه‌ها و نمونه‌های تاریخی چنین رفتارهایی را بدانان بشناسانند.
منبع: خبرگزاري كتاب ايران(ايبنا)
26 مهر 1393
|
| > |
